Gıda ihracatının lideri hububat bakliyat yağlı tohumlar sektörü 2024 yılında 14 milyar dolar ihracat hedefliyor

Ege Bölgesi’nden hububat bakliyat yağlı tohumlar ihracatı 10 yılda 3 kat artarak 1 milyar 68 milyon dolara çıktı

Türkiye’nin besin eserleri ihracatının yüzde 48’ini tek başına gerçekleştiren hububat bakliyat yağlı tohumlar kesimi 2023 yılını 12,4 milyar dolarlık ihracat düzeyinde geride bıraktı. 2024 yılı için 14 milyar dolar ihracat amacı belirledi.

Ege İhracatçı Birlikleri’nde düzenlediği basın toplantısında konuşan Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Muhammet Öztürk, 2024 yılı için Ege Bölgesi’nden 1,2 milyar dolar ihracat sayısına ulaşmak için ağır bir pazarlama takvimi oluşturduklarını lisana getirdi.

Türkiye geneli ihracat ikiye, Ege Bölgesi’nde üçe katlandı

Hububat bakliyat yağlı tohumlar kesiminin Türkiye genelinde 10 yıl evvel 6,7 milyar dolar ihracat sayısına sahipken 2023 yılında ihracatını yaklaşık 2 kat artırarak 12,4 milyar dolar düzeyine ulaştığı bilgisini veren Öztürk, “10 senede 2 kat artış, bu mühlet zarfında yaşanan siyasi ve ekonomik şartlar göz önüne alındığında dalımızın muvaffakiyetinin önemli göstergesi niteliğindedir. Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliğimiz ise 10 sene içerisinde ihracatını 360 milyon dolardan 1 milyar 68 milyon dolara çıkararak 3 kat artışa imza attı. EİB çatısı altındaki 12 ihracatçı birliği ortasında ihracat sıralamasında bundan 10 sene evvel 8. Sırada iken, günümüzde 5. Sıraya yükselmiş durumdayız” diye konuştu.

Bitkisel yağlar, evcil hayvan mamaları ihracatı sırtladı

Ege Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği’nin 2023 yılı ihracat performansının sektörel kırılımı hakkında da bilgi veren Öztürk, kelamlarına şöyle devam etti; “En çok ihracat yaptığımız alt dalımız 476 milyon dolarla bitkisel yağ dalı olurken, ihracatını yüzde 32 artıran küspeler, hayvan yemleri ve evcil hayvan mamaları sektörü 162,5 milyon dolarlık ihracatla ikinci sıraya ismini yazdırdı. Bu dalımız 10 yıllık devirde yüzde 2 bin 428’lik rekor bir artışa imza attı. Evcil hayvan mamaları kesiminde Türkiye geneli ihracatın yüzde 60’ını Ege Bölgesi’nden yapmamız farklı bir gurur kaynağımız oldu. Cari açık verdiğimiz bu kesimde son yıllarda sürat kazanan yaş mama yatırımlarının devreye girmesiyle dalda verdiğimiz cari açığı en kısa müddette kapatacağımızı düşünüyoruz Birliğimiz bünyesinden en çok ihracat yaptığımız üçüncü alt bölümümüz ise geçen seneye nazaran paha olarak yüzde 4 bin 592 artış gösteren, 93,2 milyon dolar ihracat sayısına ulaşan hububat sektörü olmuştur. Hububat alt dalımızdaki artışın en kıymetli kaynağı mısırdır.”

Yağlı tohumlar dalının 84,3 milyon dolar, Çikolatalı şekercilik Mamullerinin 83,3 milyon dolar ihracat yaptığını paylaşan Lider Öztürk, “İhracatımızda sırasıyla; 50 milyon dolar ile Hububattan mamul ürünler; 49 milyon dolar ile Gıda Müstahzarları; 26 ,1 milyon dolar ile Değirmencilik Ürünleri; 25 milyon dolar ile Baharatlar; 12,1 milyon dolar ile Şekercilik Mamulleri; 1,6 milyon dolar ile Bakliyatlar ihracatı gerçekleşti” dedi. 

Ege’de Cezayir, Türkiye genelinde Irak en çok ihracat yapılan ülkeler 

Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği üyelerinin 2023 yılında 157 ülkeye ihracat yaptığını dillendiren EHBYİB Lideri Muhammet Öztürk, Cezayir’in 102,3 milyon dolarlık ihracatla dorukta yer aldığını aktardı. Öztürk, “Cezayir’i 77,8 milyon dolar ile Rusya, 74,5 milyon dolar ile Libya, 69 milyon dolar ile İran ve 62 milyon dolar ile Cibuti izledi. Türkiye geneli ise hububat bakliyat ve yağlı tohumlar ihracatında birinci 5 ülke ise Irak, ABD, İran, Suriye ve İtalya oldu. Türkiye genelinde ihracat yaptığımız ülke sayısı 219’a ulaştı” diye özetledi.

Hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamulleri kesiminin 2023 yılında ihracatını artırmak için yürüttüğü projeler hakkında da bilgi veren Lider Öztürk, 2024 yılında da Türkiye Besin İhracatçıları (TGİ) olarak pazarlama faaliyetlerinin sürat kesmeden süreceğini tabir etti. 

2024 yılında TGİ olarak Birleşik Arap Emirlikleri, Japonya, Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Fransa başta olmak üzere yurtdışı fuarlara iştirak sağlayarak tanıtım gerçekleştireceklerinin altını çizen Öztürk şöyle devam etti; “2024 yılında TGİ markamızla iştirak sağlayacağımız fuarlarımız ortasında yer alan ve dünyanın en büyük besin fuarları olan Gulfood Dubai, Foodex Japan, Summer Fancy Food, World Food Moscow, Sial Paris fuarlarına iştirak sağlayacağız.”

2 tane TURQUALITY ve 1 tane URGE Projesi geliyor

Ege İhracatçı Birliği bünyesinde 6 besin birliği paydaşlığında “Turkish Tastes” isimli ABD Turquality projelerinin muvaffakiyetle sürdüğünü kaydeden Öztürk, “Ege İhracatçı Birlikleri bünyesindeki besin bölümünde faaliyet gösteren ihracatçı firmalarımızın iştiraki ile, Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat çerçevesinde ortaya koyduğu strateji ile uyumlu üretim metotlarını geliştirmek ve üretimde sürdürülebilirliği sağlamak maksadıyla “Gıdada Sürdürülebilirlik UR-GE Projesi” yürütmekteyiz. Bu projeye katılan bölümümüz ihracatçısı firmalarımız ile gelecek kuşaklara daha yaşanabilir bir dünya bırakmak için çalışmalarımız devam etmekte. Öte yandan, 2023 yılında, 15 firmamızın iştiraki ile kesimimizin memleketler arası rekabetçiliğinin geliştirilmesi hedefiyle   Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği olarak da URGE Projesi için start verdik. 2024 yılında bu projemiz kapsamında gerçekleştireceğimiz gereksinim tahlili doğrultusunda belirleyeceğimiz maksat pazarlara yönelik fuar, ticaret heyeti ve sektörel heyet faaliyetlerimiz olacak. 2024 yılında Türkiye genelindeki Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri bölümündeki tüm birliklerin iştiraki ile Dal Heyetimiz bünyesinde ortak tanıtım faaliyetleri yürüteceğimiz “Şekerleme ve Pastacılık Eserleri Turquality Projesi”ne paydaşlık ederek bölümü, maksat pazarları olan ABD, Kanada, Meksika’da tanıtmayı planlıyoruz. Öte yandan, yeniden dal birlikleri olarak ortaklaşa gerçekleştirmeyi planladığımız “Bulgur Eseri Turquality Projesi” ile dalın gaye pazarları Rusya, İran Endonezya’ da bir dizi tanıtım faaliyeti gerçekleştirmeyi planlıyoruz” formunda konuştu.

Tezcan; “Un ihracatında dünya önderiyiz, 8 milyar beşere dokunuyonuz”

Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lider Yardımcısı Haluk Tezcan, Türkiye’nin un ihracatında dünya önderi olduğunu paylaştı. Tezcan, “Gerçekten bu liderlik de bizlere yakışan bir liderlik. 8 milyar beşere bir formda dokunuyoruz. Geçen yıl Ukrayna- Rusya tahıl koridoru Türkiye açısından son derece hoş bir fırsat oldu. Sayın Cumhurbaşkanımızın da teşebbüsleriyle Türkiye’nin bu manası dünyada da kabul gördü. Birçok ihracat pazarımızda da önemli bir artış sergiledik. 2022-2023 karşılaştırmasında yaklaşık yüzde 33, ihracatta büyüdük. Biz Türkiye olarak kendi kendine yetebilen bir ülkeyiz. Bu manada buğday üretimimizde rastgele bir külfetimiz yok. Fakat dünyaya dendiği vakit burada öteki mevzular belirebiliyor. Biz kendimiz için ekelim katma kıymeti daha yüksek eserleri de yurtdışından ithal edelim konusu yanlışsız geliyor. Ukrayna’nın ve Rusya’nın içinde bulunmuş olduğu bir savaş ortamı bize şu anda olumlu olarak yansıyor ve Türkiye olarak oradan önemli ölçüde buğday ithal ederek dünya pazarında da çok önemli ölçüde un ihracatı gerçekleştiriyoruz. Bu değirmencilik kesiminin bilhassa Türkiye’nin Mezopotamya ovasına hakim olması, değirmencilik sekötünde bilgi ve mana konusunda çok başarılı olması öbür bir fikir ve öbür bir mana katıyor. Güneydoğu’daki yetişen buğdayımız dünyadaki en kaliteli buğday. Bu sene birinci kere Türkiye son yıllardan beri buğday ihracatı gerçekleştirdik ve bildiğiniz üzere ithal eden taraftarıydık. Gönül ister ki buğday olarak değil işlenmiş eser olarak satmayı çok daha keyifli olurduk. Ama makarna dalımız maalesef bu kotalardan ötürü dünyanın bize uygulamış olduğu kurallar çerçevesinde üretim yapabilme fırsatını verdiği için çok da fazla aksiyon almayı engelledikleri için maalesef bunu gerçekleştirmekte zorluk yaşıyoruz. Biz bunu bölüm olarak da kendi buğdayımızla da un ihraç etmeyi çok hayal ediyoruz” dedi.

“Yapay zekayla tarlamız çok farklılaşıyor” değerlendirmesinde bulunan Tezcan şöyle devam etti: “Özellikle kırsal kesimde yaşayan nüfusun artık eski ezberler bozuluyor. Yeni ezberler başlıyor. Bu ezberlerle bu topraklar teknolojiyle buluşursa esasen bunlar hayal değil bunlar gerçekleşecek ve çok kolay müddetlerde 2030’lu yıllara kadar tahminen tarımda dünyada çok büyük bir atılım gerçekleştiren ülke pozisyonuna geleceğiz. Zira biz besinde sahiden dünya sofralarında nasıl olabileceğimizi çok yeterli deneyimledik, çok düzgün öğrendik. Almasını, üretmesini, satmasını da çok âlâ başarmaya başladık ve kendimize olan özgüvenimiz epey arttı. Bugün değirmencilik kesimi dünyada atıl kapasitesi en yüksek kesim Türkiye’de. Dünya sofralarını covid sürecinde kesintisiz un ihracatını gerçekleştiren tek ülkeyiz.”

Buğday’da Ukrayna’ya bağlı değiliz

Türkiye’nin besin konusunda üzerine düşeni çok hoş yerine getirdiğinin altını çizen Tezcan, “Türk insanı da bu bahiste sahiden dünyanın istemiş olduğu eserleri üretme konusunda reçete bazında başarıyı elde ediyor. Bunun için de siyasilerimizin de bizi temsil eden o grubun de dünya pazarlarında olabilmemiz için ikili mutabakatlarda o ülkelerin sofralarında o eserleri verebilmemiz için çok ehemmiyet arz ediyor. Biz Ukrayna’ya bağlı değiliz. Hasebiyle bizim için Ukrayna olursa doğal daha rekabetimiz artarak daha pazarlık gücümüz artarak devam edebilir. Fakat biz dünyanın birçok ülkesinden buğday alıp un ihraç edebilecek potansiyele sahibiz. Bunun için de her türlü üretim bilgisine de sahibiz. Üretilebilme bilgisinin de sahibiz. Kontratlı tarımda Türkiye’de yeni bir model. Türkiye’de bu hususta önemli bir yol yürüyeceğimizin öngörüsünü görebiliyoruz. Bu nedenle gerektiğinde yani önümüzdeki bu tarım ıslahatları yapılır ise teknoloji tarımla buluşabilirse biz tahminen burada çok daha manalı işler yapmaya devam edeceğiz. Bu sene hakikaten makarnalık buğday ihracatında dünyadan da çok büyük övgüler aldık. Buğdayın ne kadar değerli olduğunu onlar tarafından da beğeni karşılandığını gördük. Türk çiftçisinin de neler yaptığını bir defa de onlar da dünyaya tanıtmış oldular. Biz kendimize yeten ve kendimize daha farklı noktalara gelebileceğimizi bildiğimiz üzere dünya pazarından da en uygun müziklerle, en kaliteli eserler alıp dünya sofralarında buluşturmak konusunda rastgele bir endişemiz yok” diyerek kelamlarını noktaladı.

Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamuller İhracatçıları Birliği’nin “İhracat Kıymetlendirme Basın Toplantısı”na Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, Ege Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği İdare Şurası Lideri Bedri Girit, Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Şurası Lider Yardımcıları Moiz Hemsi ve Haluk Tezcan, İdare Konseyi Üyeleri Bekir Lütfi Özsoy, Turgay Bahçıvancıoğlu ve Burak Hucuptan iştirak gösterdi.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı